Doğal yaşamın ve sürdürülebilir bahçeciliğin yükselen değer haline geldiği günümüzde, aromatik bitkiler ve şifalı bitkiler, peyzaj düzenlemelerinde hem estetik hem de fonksiyonel faydalarıyla öne çıkıyor. Özellikle sağlıklı yaşamı destekleyen bu bitkiler; hoş kokuları, tedavi edici özellikleri ve zarif görünümleriyle bahçeleri sadece bir yaşam alanı değil, aynı zamanda birer şifa alanına dönüştürüyor.
Yedi İklim Peyzaj olarak, profesyonel çözümlerimizde bahçeyi böceklerden koruyan aromatik bitkilerden ve doğayla uyumlu şifalı bitkilere kadar pek çok alanda , estetik ve fonksiyonel yaşam alanları tasarlıyoruz. Peki aromatik veya şifalı bitkileri bahçenize nasıl entegre edebilirsiniz? Hangi türler tercih edilmeli?, Bakım süreçleri nasıl yönetilmeli? Tüm bu soruların cevaplarını gelin birlikte inceleyelim.
Aromatik Bitkiler Nedir ve Neden Tercih Edilir?
Aromatik bitkiler, yaprak, çiçek, sap veya tohumlarında uçucu yağlar barındıran bitkilerdir. Aromatik bitkiler, içeriklerindeki uçucu yağlar sayesinde hoş kokulu bir özellik kazanır ve tıbbi ya da mutfak amaçlı kullanılır hale gelir. Günümüzde ise peyzaj alanlarında hoş kokular elde etmek ve taze ürüne erişim için bahçe peyzajlarında sıklıkla kullanılır hale gelmiştir.
Aromatik bitkilerin başlıca tercih nedenleri şu şekildedir:
- Antiseptik, antioksidan ve yatıştırıcı özellikleriyle tıbbi bitkisel tedavilerde,
- Tat ve aroma vermesi için yemeklerde ve içeceklerde,
- Peyzaj alanlarında görselliği ve koku hissiyatını arttırmak,
- Uçucu yağları cilt bakım ürünlerinde, sabunlarda ve parfümlerde,
- Hem kokuları hem de görsellikleri sayesinde süs bitkisi olarak,
- Son olarak da doğal yollarla stresi azaltmak, uyku düzenini desteklemek ve zihin rahatlatmak amacıyla kullanılmaktadır.
Aromatik Bitkiler Hangileridir? En Popüler 10 Aromatik Bitki
Aromatik bitkiler, hem dış mekan süs bitkileri olarak hem de işlevsellikleri sayesinde peyzaj tasarımlarının vazgeçilmezidir. İşte bahçenizde ve mutfağınızda kullanabileceğiniz en popüler 10 aromatik bitkinin özellikleri ve kullanım alanları:
1. Lavanta (Lavandula)
Yoğun ve ferahlatıcı kokusuyla bilinen, mor-menekşe çiçekli, çalı formunda bir bitkidir. Aromatik bitkiler arasında sıcağa ve kuraklığa en dayanıklısıdır. Kelebek ve arı dostu olmasıyla yürüyüş yolları ve bordürler için idealdir.
2. Biberiye (Rosmarinus officinalis)
Yoğun, odunsu ve aromatik kokusuyla öne çıkar. İnce, iğne yapraklı yapısıyla her dem yeşildir ve çit bitkisi gibi kullanılarak kenar veya kaya bahçelerinde değerlendirilebilir.
3. Adaçayı (Salvia officinalis)
Tütsü kokusuna benzer tıbbi bir kokuya sahiptir. Gri-yeşil ve kadifemsi dokulu yaprakları, düşük su ihtiyacıyla birlikte, çok yıllık bitki gruplarında görsel kontrast sağlamak için tercih edilir.
4. Nane (Mentha spp.)
Serinletici ve keskin kokusuyla bilinen nane, rizomlarla yani kökleri aracılığıyla hızlı yayılır. Yoğun yayılımıyla toprak örtücü olarak etkili olsa da, yayılımını sınırlandırmak için saksılarda yetiştirilmesi tavsiye edilir.
5. Fesleğen (Ocimum basilicum)
Tatlı ve yoğun aromalıdır. Canlı yeşil yaprakları ve beyaz/mor çiçekleriyle hem dekoratif hem de mutfaklarda işlevseldir; saksı düzenlemelerinde ve oturma alanlarında hoş bir ambiyans yaratır.
6. Kekik (Thymus vulgaris)
Keskin ve aromatik kokuludur; alçak ve sık dallı bir formda büyür. Kuraklığa dayanıklı bu bitki, taş bahçeleri, yer örtücülük ve sınır bitkisi olarak idealdir.
7. Mercanköşk (Origanum majorana)
Hafif tatlı ve baharata benzeyen bir koku yayar; küçük ve yumuşak yapraklara sahiptir. Güneşli alanlarda güçlü gelişimi sayesinde renkli çiçekli bitkilerle kolayca kombinlenebilir.
8. Limon Otu (Cymbopogon citratus)
Ferah limon aromasıyla bilinir. Uzun, dar yaprakları vardır ve sivrisinekleri uzak tutma avantajı sayesinde yazlık peyzaj alanlarında ve dinlenme köşelerinde kullanılır.
9. Melisa – Oğulotu (Melissa officinalis)
Limonumsu, hafif bir kokuya sahiptir; sakinleştirici ve rahatlatıcı etki sunar. Gölgeye dayanıklıdır ve aromaterapi etkisi nedeniyle dinlenme veya bitki köşelerinde tercih edilir.
10.Rezene (Foeniculum vulgare)
Anason benzeri tatlı bir aromaya sahiptir. İnce yapraklı, sarı çiçekli yüksek formuyla dikkat çeker ve görsel derinlik katmak için çok yıllık grupların arka plan bitkisi olarak uygundur.
Aromatik Bitki Yetiştiriciliği Nedir?
Aromatik bitki yetiştiriciliği, uçucu yağ, hoş koku ve tıbbi etken madde içeren bitki türlerinin; tıbbi, kozmetik, gıda ve peyzaj amaçlı kullanım için planlı ve sistematik bir şekilde üretilmesi işlemidir. Aromatik bitki yetiştiriciliği sayesinde katma değerli tarım ürünleri üretilebilmektedir. Oldukça kazançlı bir iş olan aromatik bitki yetiştiriciliği küçük alanlarda bile üretim imkanı sunar. Ek olarak doğa dostu, sürdürülebilir ve ekolojik dengeyi korumaya yönelik bir çalışma alanıdır.
Tıbbi Aromatik Bitkiler Nelerdir?
Tıbbi aromatik bitkiler; hem şifa verici özellikleri hem de hoş kokuları ile bilinen, sağlık, kozmetik ve gıda alanlarında kullanılan bitkilerdir. Lavanta, kekik, adaçayı, biberiye, nane, melisa, rezene ve anason en bilinen tıbbi aromatik bitkilerdendir. Tıbbi aromatik bitkiler; antiseptik, yatıştırıcı, sindirimi düzenleyici ve bağışıklık güçlendirici etkileriyle öne çıkar. Aynı zamanda uçucu yağları sayesinde aromaterapi ve doğal bakım ürünlerinde de yoğun şekilde kullanılır.
Tıbbi aromatik bitkilerle zenginleşen doğal bir bahçe tasarımı için Yedi İklim Peyzaj ile iletişime geçin , birlikte doğaya değer katan alanlar oluşturalım.
Aromatik Bitkiler ve Şifalı Bitkiler: Ortak Özellikleri
Her iki bitki grubu da doğrudan toprağa dikilebildiği gibi saksı, yükseltilmiş yatak veya kaya bahçelerinde de rahatlıkla yetiştirilebilir. Ortak özellikleri arasında:
- Az bakım gerektirmeleri,
- Doğal böcek kovucu etkileri,
- Toprağı zenginleştirmeleri ve
- Görsel çeşitlilik sunmaları yer alır.
Bahçede Aromatik Bitkilerin ve Şifalı Bitkilerin Kullanım Alanları
-
Koku ve Renk Bahçeleri Oluşturma
Aromatik bitkilerle oluşturulan koku bahçeleri, özellikle oturma alanları çevresinde harika bir atmosfer sağlar. Lavanta, fesleğen ve biberiye gibi bitkiler mevsim boyunca hem güzel görünür hem de hoş kokular yayar.
-
Sağlık Köşeleri Tasarlama
Bahçenizin belirli bir bölümünü şifalı bitkiler için ayırarak kendinize doğal bir eczane alanı yaratabilirsiniz. Adaçayı, kekik, nane gibi bitkileri bir arada kullanarak hem görsel bir şölen hem de ihtiyaç duyduğunuzda yararlanabileceğiniz bir kaynak oluşturabilirsiniz.
-
Sınır ve Yürüyüş Yolu Kenarlarında Kullanım
Yürüyüş yollarının kenarlarına aromatik bitkiler yerleştirmek, kullanıcı deneyimini artırır. Her adımda yayılan doğal kokular, bahçenize karakter katar. Ayrıca bu bitkiler doğal bir çit işlevi de görebilir.
-
Gölgelik Alanlarda Şifalı Türlere Yer Verme
Her bitki türü güneşi sevmez. Özellikle ıhlamur, ısırgan otu gibi bazı şifalı bitkiler gölgede daha iyi gelişir. Bu nedenle bina kenarları, ağaç altı gibi alanlarda bu tür bitkilere yer verebilirsiniz.
-
Mutfak Bahçeleri (Kitchen Garden) Oluşturma
Hem aromatik hem de şifalı türler mutfakta kullanılabilir. Bu nedenle evin yakınındaki küçük bir alanı mutfak bahçesi olarak ayırabilir, taze baharat ve şifalı bitkilere kolayca ulaşabilirsiniz.
Şifalı Bitkiler Nelerdir?
Şifalı bitkiler, içerdikleri doğal bileşikler sayesinde sağlık üzerinde olumlu etkiler sağlayan, geleneksel tıpta ve modern fitoterapide kullanılan bitkilerdir. Tüm şifalı bitkiler ve faydalı olan türleri arasında öne çıkanlar ise şunlardır:
- Adaçayı
- Papatya
- Nane
- Zencefil
- Kekik
- Rezene
- Melisa (Oğulotu)
- Lavanta
- Isırgan Otu
- Ekinezya
Doğadaki Şifalı Bitkiler Hangileridir?
Bu değerli bitkiler, doğanın bize sunduğu en önemli şifa kaynakları arasında yer alır. Antik çağlardan beri halk hekimliğinde kullanılan bu türler; sindirim, bağışıklık, cilt sağlığı ve sinir sistemi üzerindeki etkileri gibi geniş bir yelpazede destekleyici olarak değerlendirilmektedir. Tüm şifalı bitkiler arasında doğa da en yaygın bulunan türler ise şunlardır:
- Isırgan Otu
- Kekik
- Adaçayı
- Papatya
- Nane
- Kantaron
- Civanperçemi
Ülkemizde Yetişen Şifalı Bitkiler Hangileridir?
Ülkemizde yetişen şifalı bitkiler arasında en yaygın olanları: Isırgan otu, adaçayı, kekik, papatya, kantaron, civanperçemi, rezene ve lavanta gibi türlerdir. Türkiye, iklim ve coğrafi çeşitliliği sayesinde yüzlerce aromatik ve şifalı bitkiye doğal olarak ev sahipliği yapar. Özellikle Ege, Akdeniz ve Doğu Anadolu bölgelerinde yoğun olarak görülen bu bitkiler, hem geleneksel hem de modern bitkisel tedavilerde önemli bir yere sahiptir.
Şifalı ve Aromatik Bitkilerin Bakımı Nasıl Yapılmalıdır?
Aromatik ve şifalı bitkilerin çoğu Akdeniz iklimine uygundur. Fakat kış aylarında dona karşı hassas türler saksıya alınarak iç mekâna taşınmalıdır.
Bakım ipuçları:
|
Toprak Bakımı |
Nötr ya da hafif alkali topraklar idealdir. |
|
Sulama Bakımı |
Aşırı sulamaktan kaçınılmalıdır. Toprağın üstü kurudukça sulama yapılmalıdır. |
|
Budama Bakımı |
Düzenli olarak yapılan budama yapılmalıdır. bu sayede peyzaj alanınızdaki bitkilerin verimliliği artacaktır. |
|
Hasat Bakımı |
Sabah erken saatlerde hasat edilen bitkiler uçucu yağlar bakımından daha yoğundur. Bu yüzden bitkilerinizi sabah saatlerinde hasat etmeye özen gösterin. |
Ayrıca peyzaj düzenlemelerinde kullanılacak profesyonel malzeme ve ekipmanlar için peyzaj ürünleri toptan satışı sayfamıza da göz atabilirsiniz.
Neden Yedi İklim Peyzaj?
Yedi İklim Peyzaj, aromatik bitkiler ve şifalı bitkilerle projelere estetik ve fonksiyonel değer katmaktadır. Villa bahçelerinden kurumsal peyzaj alanlarına kadar geniş bir yelpazede hizmet veriyoruz. Bitki seçimi, toprak yapısı analizi ve düzenleme süreçlerinde uzman ekibimizle doğaya saygılı çözümler sunuyoruz.
